Akira Kurosawa’nın 1950 yapımı filmi. Sanatçı bu filminde de pek çok filmde(Rashomon, Schinin no samurai, Yojimbo, Kumonosu-jo) birlikte çalıştığı Toshino Mifune’ye başrolde yer vermiş. Mifune’nin canlandırdığı Ichıro karakteri, Ortaçağ ressamları gibi doğaya açılıp, yerinde sanatını icra eden belki de bu nedenle geleneksellik kokan bir karakter. Zaman zaman sert ve tahammül göstermez halleri, Kurosawa’nın sık sık eleştirdiği Modern Japon toplumunun unuttuğu geleneksel ahlak değerlerine atıfta bulunuyor. Ve Ichıro popülariteyi temsil eden ve oluşturan medyayla amansız bir ilke savaşına giriyor. Dolayısıyla Kurosawa Ichiro’nun şahsında gelenek ile modern olanı çatıştırarak bir sonuca varmaya çalışıyor. Bunu da geçmişe atıfta bulunduğu şu sözlerle ifade ediyor: “Neyin doğru neyin yanlış olduğu konusundaki farkı çok iyi bilirdik.”
Film, genel-geçer kapital düzenin ve kısır döngünün göstergesel anlamı olarak bir motor tekerinin dönerek yol alışıyla başlıyor. Bu devinim ve hareket gergin bir müzikle desteklenerek devinimin sonunda iyi şeyler olmayacağının haberini veriyor adeta. Motorsikletiyle bir dağ başına çıkıp doğayı resmetmeye giden Ichiro’nun oradaki halktan birkaç kişiyle diyaloglarıyla filmin içine düşeriz. Yönetmen burada halk-sanatçı ikiliğine ve ayrımına işaret ederken hakikatin göreceliliğini yine bu filmle aynı yılda çektiği ve adeta birbirini tamamlayıcı olacak şekilde hakikati irdelediği Rashomon’la birlikte işaret eder.
“Sanatçılar Böyle mi çalışır?”
Halkla olan diyaloglarında dağı kırmızı resmeden, dağların hareket ettiğinden bahseden Ichiro oradaki halk tarafından anlaşılmaz ve anlaşılmış gibi yapılır. Sanatsal göz, irdelediği olayları, karşılaştığı manzaraları bambaşka bir bakış açısıyla betimler. Temsiller, dolaylılık, göstergeler hep sanatın içerisinde yer alan ve insanlığın zaman zaman ruhsal, zaman zaman da akli olarak gelişiminde ve anlambilimin doğmasında çok önemli bir yer tutan kavramlardır. Ichıro’nun kavramları ve bakışı halkla çatışmaktadır. Bu ikilik giriş sahnesinde çok güzel bir şekilde ifade edilmiştir ve belki de bilinçaltı bir mesaj olarak bu filmimi yaparken bile halkla çatışmayı göze alarak işe koyuldum demektedir Kurosawa. Bu ikilik halktan birinin diliyleIchiro’ya yöneltilen şu soruda gizlidir: “Sanatçılar böyle mi çalışır?”
Hakikatin Göreceliliği
Rashomon filminde sanatçı bir hakikatin dört farklı kişi tarafından nasıl da dört farklı şekilde anlatılıp çarpıtıldığına değinirken, bu filmde de yine hakikatin çarpıtılarak, hem de asrımızın en büyük problemlerinden biri olan Paparazzi deyimiyle ifade edilen hakikat hırsızlığıyla halka sunuluşunu gösterir. Ortada bir fotoğraf vardır ve fotoğrafın medya tarafından yorumlanarak sunuluş şekli. Filmin başındaki sahneye döndürür bu gerçek bizi. Filmin o giriş sahnesi tüm filmin özeti gibidir. Bir hakiki bir gerçek vardır, bir de halkın, kitlelerin gerçeği. Fotoğrafın yorumlanışı ve çarpıtılışındaki hakikat, Ichiro’nun resmini yaparken diyalog kurduğu halktan kişilerle bakışı arasındaki farklılıkta gizlidir. Halk düz bakar, görmek istediğini yada sunulanı alır, perde arkasını araştırmaz, görmez. Halbuki hakikat her daim batında, yani perde arkasında gizlidir. Tıpkı Antonioni’nin Blow-up filminde anlattığı gibi…
“Köpekbalıklarıyla, onların yöntemleriyle savaşamazsın”
Ichiro’nun mücadelesi sırasında O’na verilen öğütlerden biridir bu cümle. Doğru bir figür ortaya koymaya çalışan karakter için yunus olmaktan başka çare yoktur. Üstelik doğru bir yöntem uygularken bu doğrunun yer yer kendisini zayıflatacağını göze alarak yapmak zorundadır. Çünkü köpekbalıkları acımasızdır ve avlarına ulaşmak için her yolu mübah görürler, yeter ki kan kokusunu alsınlar. Oysa ki yunus olmak düşmanın kadar alçalmadan düşmanınla savaşmayı sürdürmekle eş değerdir. Çağın kitleleri yöneten araçları kapitale yani sermayeye bağlanır filmde. Para kullanılarak şahitler satın alınır, Ichiro halk önünde küçük düşürülmeye çalışılır. Kendi şahidinin dahi bu batağın içine düştüğünü gören Ichiro, yunus olmayı tercih ederek sonuna kadar vakur durur. Kurosawa iyimserdir, zaferi yunusa yaşatsa da, çağ köpekbalıklarının çağıdır. Çünkü toplumların yıldızı olan sanatçılar adeta pis bir göletin içine düşmüşleridir.
Skandal (Shubun,1950) için “0 yorum” bulunmaktadır.